De Grote Maaskantprijs wordt dit jaar uitgereikt aan project NL2120. Alex Hekman is directeur van dit bijzondere consortium en Business Director Water bij ingenieursbureau Sweco, dat ook een vestiging heeft in Rotterdam. In een telefonisch interview vertelt hij over de ambitie van NL2120, een initiatief dat zich richt op de implementatie en opschaling van nature-based solutions (NBS) in Nederland.

Hoe is het idee voor NL2120 ontstaan en wat was uw rol hierin? "NL2120 is begonnen vanuit de vraag hoe we als land beter kunnen inspelen op de uitdagingen van klimaatverandering, zoals zeespiegelstijging en afnemende biodiversiteit. De universiteit van Wageningen heeft dat visueel inzichtelijk gemaakt door een kaart te tekenen met een inspirerend toekomstbeeld. Voor de duidelijkheid, ik ben niet de oprichter van NL2120. Ik ben actief in de watersector en vanuit die rol heb ik veel nagedacht op welke manier wij kunnen bijdragen aan een klimaatbestendige inrichting van Nederland. Oplossingen die zijn gebaseerd op hoe ons water- en bodemsysteem van nature werkt zijn daarbij het meest effectief. Een ding daarbij is erg belangrijk, samenwerking met alle partijen die betrokken zijn bij inrichtingsvraagstukken. Samen met onder andere Arjan Berkhuysen, Bregje van Wesenbeeck van Deltares en Tim van Hattum van Wageningen University hebben we nagedacht over de vraag: hoe krijgen we NL2120 verder van de grond ?”

Hoe komt NL2120 aan financiering? Met een groepje van vijf à tien man zijn we gaan duwen en hebben een heel groots voorstel gedaan bij Nationaal Groeifonds. Dat werd afgewezen - het was veel te groots en ambitieus, lacht Hekman - maar ze vonden het wel echt interessant wat er in ons plan stond. Het groeifonds heeft als doel om het verdienvermogen van Nederland te versterken. En de kern van onze beweging is om het verdienvermogen van Nederland op lange termijn veilig te stellen door meer nature-based solutions te gebruiken. Nu heeft NL2120 meer dan 150 miljoen euro aan fondsen, met het grootste kapitaal de bijna vierhonderd mensen die bijdragen aan dit programma. "

Wat is het doel van NL2120?

"Wat ik al zei, de kern van onze beweging is om met het verdienmodel en landgebruik van Nederland beter aan te sluiten bij het natuurlijk systeem. Als je onderneemt moet dat in balans zijn met de omgeving. We willen oplossingen die het hoofd bieden aan toekomstige problemen als zeespiegelstijging, en tegelijkertijd goed zijn voor mens en natuur. Veel van die oplossingen bestaan al. Het gaat er dus niet alleen om volledig nieuwe antwoorden te geven op problemen, maar juist om al bestaande natuur-inclusieve concepten op te schalen en op meer plaatsen toe te passen."

Wat zijn volgens u goede voorbeelden van nature-based solutions in Nederland?

"Een mooi voorbeeld is het getijdenpark op het Eiland van Brienenoord in Rotterdam. Dat park biedt letterlijk lucht en ruimte voor de wijk Feijenoord en verbetert tegelijk de afvoer door de Nieuwe Maas. Het zorgt voor recreatie, biodiversiteit en koelte in de zomer. Sociale aspecten spelen ook mee. Dat is toch echt bijzonder.” Hekman noemt ook de Hondsbossche en Pettemer Zeewering, waar een rechte asfaltkustlijn is vervangen door een zandige kust, wat een nieuw natuurgebied heeft gecreëerd met meer recreatiemogelijkheden en een toegenomen biodiversiteit. “Dat stemt echt hoopvol” zegt Hekman.

Welke partijen werken er mee aan NL2120?

“De samenwerking binnen NL2120 bestaat uit 25 partners, waaronder grote baggerbedrijven en ingenieursbureaus, natuurorganisaties, en onderzoeksorganisaties zoals EcoShape en Deltares. Deze intensieve samenwerking tussen 'groene' en 'blauwe' partijen is uniek, omdat het de eerste keer is dat groene en blauwe partijen zo intensief samenwerken. Ook kennisinstituten, universiteiten, hogescholen en mbo’s zijn nu bij dit samenwerkingsverband betrokken.”

Wat zijn de grootste uitdagingen waar NL2120 momenteel mee te maken heeft?

"Een belangrijke uitdaging is om de financiële sector en agrarische bedrijven aan boord te krijgen. Daarin moeten we nog investeren. Ook blijft het best lastig om vertrouwen op te bouwen in natuurlijke oplossingen. De sector is gewend aan traditionele bouw. Dammen, dijken, beton, staal, je kent het wel. Maar we moeten mensen laten zien dat nature-based solutions ook veilig kunnen zijn en tegelijkertijd veel meerwaarde bieden."

Hoe ziet de toekomst van nature-based solutions eruit?

“In Nederland hebben we echt wat in te halen. We zijn een klein en dichtbevolkt land. We hebben veel natuur opgeofferd voor bedrijvigheid en landbouw. Maar we zien nu al vooruitgang. Kijk bijvoorbeeld naar het Plan Ooievaar uit 1986, dat de manier van denken heeft veranderd. Nu, vele jaren later zijn rivieren verruimd en er is meer ruimte voor natuurontwikkeling. Vissoorten zijn teruggekomen en de recreatieve waarde van deze gebieden is toegenomen."

Wat betekent het voor NL2120 om de Grote Maaskantprijs te ontvangen?

"De prijs laat zien dat Nederland behoefte heeft aan een hoopvol perspectief. Het straalt vertrouwen uit en biedt een aantrekkelijk toekomstbeeld. Voor mij zijn nature-based solutions de logische manier om met uitdagingen om te gaan. Het is aan ons om te laten zien hoe het kan."